Een middagje schaken kijken ....

door Benno Thomassen

 

DE TOREN - DOETINCHEM 1

Ik was vandaag van plan om tegen half drie naar Arnhem te vertrekken. De eerste twee uren zou toch een beetje standaard geschuif zijn, openingen uit de boekjes. Echter rond enen begon het te kriebelen en had ik geen rust meer. Ik ben dan ook maar in de auto gestapt en richting De Steenen Camer vertrokken. Het beloofde immers een erg spannende middag te worden. Doetinchem 1, koploper met 10 MatchPunten en 25½ BordPunten speelt tegen De Toren, 6e met 6 MP en 21½ Bp.
De Toren heeft dan wel een hogere rating (1933) maar Doetinchem (1906) blaakte van het zelfvertrouwen. Men bleef maar winnen en had 3 MP voorsprong op de nummer 2, Meppel.
De routeplanner leidde mij na 37.5 km tussen een boomgaard en volkstuintjes door. Ik zag rechts, aan het einde van de weg, een grote houten schuur. Deze leek helemaal niet op een Steenen Camer. Gelukkig was de echte Camer aan de andere kant van de weg. Over een mooi loopbruggetje kwam ik bij een geweldig grote, sjiek uitziende, oude boerderij. Een gedeelte was keurig gedekt voor mogelijke pannenkoekeneters. De vijfde deur bleek de enige juiste en gelukkig zag ik bekende gezichten. Ik keek even rond en waande me op de Déél van de boerderij waar even de bieten en het hooi had plaats gemaakt voor 8 identieke z.g.a.n. tafeltjes. Echter de plavuizen en een keurige bar en een ietwat langzame maar uiterst vriendelijk barkeeper verraden dat de boer hier al lang niet meer werkzaam was. 
Om 13.50 uur waren op de meeste borden ca. 10 zetten gespeeld. Alleen Marius had pas 5 zetten op zijn notatieformulier. Oeps dat noteren was voor mij vandaag erg lastig geworden, borden zonder coördinaten.
  DE TOREN 1933 S.V. DOETINCHEM 1906
bord 1 B. Beeke 2130 Cees Nederkoorn 2039
bord 2 A. Migchels 2038 Theo Goossen 2063
bord 3 J. v. Onzen 1982 Marino Küper 1974
bord 4 J. Bosch v. Rosenthal 2011 Marius van Hal 1993
bord 5 R. Visée 1843 Peter Roessel 1807
bord 6 T. Nispenrode 1866 Henny Haggeman 1835
bord 7 A. Karssenberg 1819 Sander van Vucht 1777
bord 8 V. Vleeming 1774 Henk Steinhauer 1759
Eerst even sfeertje proeven....
Doetinchem 1 kon vandaag hele goede zaken doen door met een overwinning of minimaal met een remise huiswaarts te keren. Ik verwachtte een ijzige stilte waar je een speld kon horen vallen maar niets van dat alles. Lopende kranen, rammelende kopjes, schuivende stoelen en nerveus ronddolende spelers. Marino komt even groeten en verteld vrijdagavond een bruiloft gehad te hebben. Niet de meest ideale voorbereiding maar hij beloofd veel thee te zullen gaan drinken vanmiddag. Henny heeft nicotine behoefte en verdwijnt door één van de vele deuren. Cees beweegt amper, alleen zijn ogen flitsen over het bord. Theo's baard is amper te zien, deze is verstopt achter zijn twee hele grote handen. Met zijn duimen onder de kaak lijkt hij z'n mond dicht te willen houden. Deze zal toch niet nu al spontaan willen open vallen? Marius streelt zoals wel vaker zijn lippen met bovenkant van zijn handen. Sander komt langs voor een kort praatje maar is snel weer vertrokken en lijkt in een rap tempo weer geheel van de wereld, volledig geconcentreerd, elke mogelijkheid overziend. 
Ik bekijk tijdens een rondje de situaties op de 8 borden en bedenk dat ik totaal geen zicht heb op de mogelijkheden. Maar ja, ik ken dan ook geen openingen. Lichaamstaal zegt me meer. Erg interessant. Heer 2 kijkt erg moeilijk, heer 4 kijkt kort naar het bord en snel weer elders en weer kort naar zijn bord. Zou hij snel afgeleid zijn? Heer 6 schuif met uiterste precisie zijn loper tergend langzaam naar een mooie nieuwe plek. Heer 8 komt hoofdschuddend terug bij zijn stoel.
Ik voel de concentratie. Maar tegelijkertijd voel ik ook het zoeken naar ontspanning. De één heeft al de stijl van een grootmeester, een ander laat een zenuwachtig lachje zien. Schaken is voor mij als kijker interessanter dan ik had verwacht. Een geweldig psychologisch spel. De spanning is af en toe met een botte zakdoek te snijden. Gaat heer 2 weg? Nee, hij doet zijn sjaal om! Blijkbaar wordt hij niet warm van het spel van Theo. 
Ik probeer op meerdere borden een inschatting te maken van de stand van zaken maar geef dit snel op. Ik merk dat mijn schaakniveau kinderlijk tekort schiet wanneer ik op meer dan 3 borden, op dit niveau, meekijk. Sander helpt mij gelukkig uit de brand. Alle spelers met wit van De Toren staan een tikkeltje beter maar dit geld niet voor de 'witte-Doetinchemmers'. Theo staat niet goed. Nou dan ga ik daar maar eens kijken. Theo blijkt behoorlijk aan het rekenen geslagen en ik heb alle vertrouwen in deze docent en dus in een goede afloop. Theo heeft een pion minder maar wel een open lijn voor zijn toren. Maar ja. Hoe zit het met de tempo's (of is het tempi)? Is de lijn wel open? Is er compensatie voor die pion? Vragen, vragen, vragen. Ik dacht dat het nog wel een uurtje zou duren voor de vonken zouden gaan spatten maar blijkbaar werden er nu, om 14.38 uur al sterretjes aangestoken of zo je wilt venijnige speldenprikken uitgedeeld.
He, zou Henny nog pas van Jim hebben verloren? Ik zie hem Allah-Jim appel-etend rondlopen. Pietamientjes, natuurlijke doping, het kan geen kwaad. Bij Cees wordt ik niet veel wijzer, wat een stelling. De tegenstander van Marino heeft 5 van zijn 7 pionnen op rij 6 staan. Kan dat wel goed zijn? Heer 8 komt terug en neemt puffend en steunend weer plaats tegen over Henk!
Ik ga ook maar eens mijn nicotine behoefte bevredigen. Nu kan het nog. Straks mag ik natuurlijk niet de belangrijkste momenten missen. Het kleine PVC schoorsteentje rookt voor een grote, wat een rook zeg. Dan ook direct maar de blaas even legen, ik heb immers nog de tijd. Het kan elk ogenblik los barsten. Het sanitair en het hang en sluitwerk lijken net zou oud als de boerderij zelf. Het kraakt en het steunt, lijken wel een schakers.
 
Hebben voetbal en schaken iets gemeen?
15.18 uur: Het wordt saai. De schaakstukken verplaatsen zich in het zelfde tempo als De Graafschapspelers gisterenavond. Gelukkig kan ik de tijd verdrijven door me nuttig te maken. Ik neem de wachttijden bij de bar over van de belangrijkste mensen van Doetinchem deze middag. Van hen wordt een wereldprestatie verwacht. Ja de druk is groot maar adel verplicht. Ik breng met plezier de koffie en thee rond, bestel broodjes en hou de klokken in de gaten.
Zouden er meer gelijkenissen zijn met De Superboeren. Hopelijk niet. Oké, beiden willen graag promoveren en de hoofdrolspelers bewegen zich in het zelfde tempo. Maar verder....? Haank versus Nederkoorn, nee, Cees gedraagt zich gelijkwaardig en verstandig. Speler/coach Theo versus coach Adelaar. Nee, Theo heeft veel minder air en bouwt nog lang niet af. En Theo schaakt veel beter, dat weet ik zeker. Nummer 3 Marino mag dan wel een lichte kater hebben, hij bouwt veel beter op dan nummer 3 Van der Kruis. Laat ik maar snel stoppen, geen gelijkenissen. De Zebra's hebben ook nog een uitsyndroom en spelen prompt bij tegenslag, meer tegen zichzelf dan tegen de tegenstander. Daar zal hier geen sprake van zijn.
15.35 uur: Theo verlaat zijn stoel, geeft een ietwat zenuwachtige knipoog, maakt rechtsomkeert en gaat terug naar zijn stoel. Hij heeft niet echt een geruststellende blik. Het geeft mij geen goed gevoel. De kaasprikker van Henny wordt getest op hardheid maar lijkt niet echt korter te worden. Zou Henny al eens een splinter in zijn tong hebben gehad? Een antraciet kleurige Peugeot met brandende lampen heeft dat iets met schaken te maken?
15.45 uur: Bij de tegenstander van Marino staan nog steeds de 5 pionnen op rij 6! Vreemd, erg vreemd.
15.51 uur: Auw, docent Theo heeft zich verrekend en staat een toren achter. Theo zal toch wel weten dat je niet verplicht bent met je Dame te slaan maar daarvoor ook je Koning mag gebruiken. Bij het voetbal zou ik zeggen: niet nadenken, snel vergeten en verder spelen. Maar hier... Hier hoef ik me toch nog geen zorgen te maken? De andere zeven zullen toch wel tegen de tegenstanders blijven spelen en niet tegen zichzelf. Nee, het voetbal verder vergeten, dit is schaken, zo praat ik mezelf nog moed in.
Plavuizenvloer met daarop stoelen met stalen poten zijn ideaal om de tegenstander uit z'n concentratie te halen. Ook de kopjes maken, geroerd wordend, een klere herrie.
 
De beslissingen komen er aan ....
16.02 uur: Henk (bord 8) bied remise aan en zijn tegenstander zoek zijn big boss. Druk overleg. Sander komt langs en voorziet een remise aanbod en overlegt met captain Theo. De playing-captain schiet razend snel langs alle borden en probeert een inschatting te maken. 
16.05 uur: Nog altijd die 5 pionnen op de zelfde lijn. Niet te geloven. Ik snap er blijkbaar niets van. Henk heeft een gelijke stand. Beiden missen 2 paarden en één pion. Alles lijkt vast te staan. Henk heeft nog 39 minuten tegen 31 minuten. Theo adviseert Sander om door te spelen. Dat beloofd weinig goeds. De spanning neemt voelbaar toe. Het is nu wachten op meevallers.
16.08 uur: Even dacht ik dat Henny een stuk zou gaan winnen maar goed verdedigen houd de stand gelijk. Marius staat ook gelijk.
16.12 uur: Remise voor Henk (bord 8), hij scoort een halfje.
16.15 uur: Verlies voor Theo (bord 2). De rekenfout werd hem fataal, de druk nam ongekende vormen aan. Dit was niet meer te houden. Het wordt nu echt ontzettend spannend. En dan vooral omdat de meeste spelers van Doetinchem slechter staan. Een enkeling nog gelijk maar eigenlijk niemand op winst.
16.26 uur: Cees staat erg moeilijk. Hij heeft een toren tegen een loper en een pion maar weinig mogelijkheden.
16.57 uur: Henny heeft een remise stelling. Hij schuift nog even door maar ziet in dat het niet veel nut heeft. Na overleg met Theo wordt besloten er maar remise van te maken. Blijkbaar ziet Theo de bui al hangen en is blij met elk halfje wat er nog gescoord kan worden.
16.59 uur: De tijd tikt de kippen van de stok, de ruiten van je schotse rok maar ook de Doetinchemse spelers van het bord. Cees (bord 1) moet zich gewonnen geven maar Marino (bord 3) staat plotsklaps beter. Er dreigt gevaar. Op het moment dat hij het zelf ziet is het al te laat. Hij loopt in de val. Erg jammer, hier had absoluut meer ingezeten. Het gaat in eens erg hard met de score. Peter (bord 5) kan niet anders dan zijn tegenstander feliciteren. Mijn inziens een stugge partij met een abrupt einde. Een doorbraak met een zeer dreigende mataanval werd Peter te veel. Voor Marius is het dan ook snel afgelopen. Het stond al niet geweldig meer. Een verkeerde zet koste een stuk en dus direct ook de partij.
In 12 minuten 5 partijen ten einde en een achterstand van 6-1. Alleen Sander speelt nog. Een anti climax. De spanning is weg. De stand op het bord van Sander is niet echt spectaculair en ik houd zelfs rekening met nog een nederlaag. Ik ga naar huis.
Sander heeft blijkbaar zijn huid erg duur verkocht en heeft er nog een halfje uit weten te slepen.
  DE TOREN - SV DOETINCHEM 6½ - 1½
1 B. Beeke - Cees Nederkoorn 1 - 0
2 A. Migchels - Theo Goossen 1 - 0
3 J. v. Onzen - Marino Küper 1 - 0
4 J. Bosch v. Ros. - Marius van Hal 1 - 0
5 R. Visée - Peter Roessel 1 - 0
6 T. Nispenrode - Henny Haggeman ½ - ½
7 A. Karssenberg - Sander van Vucht ½ - ½
8 V. Vleeming - Henk Steinhauer ½ - ½
Het was dus duidelijk niet de dag van Doetinchem. Het ging allemaal net niet. Het leek wel een collectieve offday. Hier word je niet echt vrolijk van maar als er dan toch verloren moet worden dan ook gelijk maar door bijna iedereen. Hebben we dat tenminste gehad. De voorsprong is geslonken maar Doetinchem 1 heeft nog steeds alle kansen op een kampioenschap. De promotie hebben ze nog altijd in eigen handen maar de spanning is wel weer volledig terug.

De eerste vijf na ronde 6

  Promotieklasse Mp Bp
1 DOETINCHEM 10 27
2 Meppel 9 31½
3 De Toren 8 28
4 Het Kasteel 8 28
5 ASV 3 7 23½
Spijt ...?
Ik weiger nog verdere vergelijkingen met het voetbal te maken. Nou vooruit, nog één laatste conclusie. Grote verschillen heb ik vandaag ontdekt. Het voetbal lijkt soms schaken, maar schaken lijkt nooit op voetbal. Tijdrekken is er bij het schaken al helemaal niet bij. Daar kent men een zuivere speeltijd. En ..... de nederlaag van vanmiddag had ik na een halfuurtje rijden verwerkt. Keiharde 'Van Dikhout' uit de luidsprekers is daarbij een aangenaam hulpje. Bij het voetbal duurt dit langer, de terugreis meestal trouwens ook.
Over drie weken, 27 maart, kan er in Doetinchem revanche genomen worden, dan speelt Doetinchem thuis tegen ASV (nr. 5 met 7-23½). Ik zal er, bij leven en welzijn, zeker weer bij zijn. Deze schaakmiddag was ondanks de dikke nederlaag zeker de moeite waard. Spijt van een lange middag onder de rook van Gelredome heb ik zeker niet. Dinsdagavond wacht al weer een competitie wedstrijd. Doetinchem 2 speelt dan thuis tegen De Zeven Pionnen. De druk is dan minder. Promotie hoeft niet. Handhaven is het devies. Als dat lukt, het 1e jaar na promotie, heeft Doetinchem 2 het al goed gedaan. Ik twijfel. Zal ik dinsdagavond voor de ladder meespelen of weer een 'leuk' wedstrijdje schaken gaan kijken.