Je kunt verliezen en verliezen

Nadat ik deze partij geheel beheerst had opgegeven en in de beste Angelsaksische traditie mijn tegenstander waardig de hand had gedrukt, rende ik naar huis, waar ik mij brullend en krijsend op mijn bed wierp en de dekens hoog over mijn gezicht heen trok. Drie dagen en drie nachten werd ik bezocht door de Erinyen. Daarna stond ik op, kleedde mij, kuste mijn vrouw en overwoog de stand van zaken. (Donner-Ree, polemiek en tweekamp, Amsterdam 1972)

Bovenstaande schreef J.H. Donner, toen hij in 1972 de laatste partij van de tweekamp tegen Hans Ree had verloren. Verliezen doet zeer, helemaal voor Donner, die Ree maar een prutser vond en van te voren in de kranten had aangekondigd dat hij natuurlijk de tweekamp zou winnen. Verliezen doet zeer en als geen ander kon Donner de schaker die verliest beschrijven:

De schaker die zijn partij heeft verloren, wie zal hem beschrijven? Ik heb hem gezien, verstard op zijn stoel, het bord was al afgeruimd en de lichten werden verdoofd, maar hij kon zich niet meer bewegen, want hij had Da7+ overzien. Ik heb hem gehoord, in grove godslasteringen de verbrijzeling over zichzelf afroepende (onze woorden van troost wierp hij ver van zich, want hij wilde niet meer leven) want hij had vergeten Lh3 te spelen. Van verre heb ik gestaan en met afgrijzen gadegeslagen, hoe hij bezwoer zich het mannelijk lid uit te zullen rukken, omdat hij Db6 had gedaan in plaats van Df6. Hier schieten woorden als berouw of wroeging tekort. Dit is iets waar geen woorden meer voor zijn. (De Tijd, 31 juli 1972)

Verliezen doet zeer, maar vooral als het door eigen gepruts komt en al helemaal als je eigenlijk had behoren te winnen. De afgelopen 2 rondes van het zomerschaak heb ik dat weer aan den lijve mogen ervaren. Aangezien ik jullie enig leedvermaak gun en een gewaarschuwd mens voor 2 telt, hier dan maar getoond, ter lering ende (leed)vermaeck.

Vorige week tegen Thomas Bijl kwam de volgende stelling op het bord:

Wit heeft zojuist zijn paard naar h4 gespeeld en daar heb ik een hekel aan. Wat nu te doen met de loper, die ik zojuist op f5 heb geplaatst. Naar g6,( sla maar, dan open ik mijn h-lijn, maar zit wel met een lelijke dubbelpion) of naar e6 of d7 (c8?) Het ziet er allemaal niet aantrekkelijk uit. En toen ineens zag ik de briljante zet Lxh3!! Als wit terug slaat met zijn g-pion dan kan ik de toren op h1 slaan. Nog even gekeken en toen greep ik zelfverzekerd de loper, tilde hem op, plofte hem op h3 en zag dat wit ook met zijn toren op h3 kan terugnemen. Sportief als ik ben voerde ik de zet toch uit en speelde verder een verloren partij. Dat de partij nog erg leuk werd moet als toeval beschouwd worden.
Deze week maakte ik het echter nog bonter. De eerste partij speelde ik tegen Erwin. Er kwam een Grünfeld-Indische verdediging op het bord en ik dacht een pion te winnen, maar verloor een stuk. Erwin was echter zo vriendelijk het stuk weer terug te geven en zo ging ik met 2 verbonden vrijpionnen het eindspel in en ontstond de volgende stelling:

Zwart staat natuurlijk gewonnen. Gewoon lopen met die b-pion en het is gebeurd. Ik speelde echter Le4 met de opzichtige dreiging Tf3+. Op Le4 speelde hij pardoes de zet Pxg6! Ja dat kan dus ook. Op Lxg6 volgt Th6 en wit heeft goed tegenspel. Ik begon hier te knoeien en moeest uiteindelijk in remise berusten.
De volgende partij mocht ik aantreden tegen Iloy. Hij maakte wat foutjes in de opening en van alle kanten kwamen mijn stukken zijn stelling binnen. Uiteindelijk stond het als volgt:

Wit staat een toren voor en de pion op g6 gaat promoveren. Een mooi moment voor zwart om op te geven. Onverlaat als ik ben speel ik mijn dame naar f3 voor de beslissende aanval, waarop Iloy vraagt: ’loslaten is zetten?’ en zijn dame op c2 zet . Mat!
Ik heb vanmorgen besloten dat ik op mijn vakantie het boek ‘Calculation’ van Aagaard moet meenemen en uitlezen, opdat zoiets nooit meer gebeurt.
Ps1: Erinyen zijn wraakgodinnen, en achtervolgden en kwelden degenen die iets misdaan hadden.
Ps2: Ik bied mijn excuses aan Iloy aan dat ik hem k…. heb genoemd na de partij. Dat had ik niet mogen doen. Iloy, je bent een sympathiek mens en hebt terecht de partij gewonnen. Er zijn minder sympathieke spelers om van te verliezen, zoals onderstaand filmpje laat zien.

http://www.dumpert.nl/mediabase/6551655/92fdc5cc/10_jarige_schaakbaas.html

Niels