Ter leering ende vermaeck (7)

door Niels van der Mark


Mat in één of twee

Ik had, een paar weken terug, amper een voet in ons schaaklokaal gezet of werd er al van beschuldigd dat de opgave van de vorige leering ende vermaeck (5) niet klopte. Het zou toch een mat in 2 zijn, of het bord zou zelfs op de kop staan. Voor diegene die het gemist hebben, is hier de oplossing.

De vraag die de oplossing geeft, is: ‘wat is de laatste zet van zwart geweest?’ De enige zet die zwart heeft kunnen spelen is d7-d5. (De zwarte paarden kunnen niet gespeeld hebben, want dan had wit schaak gestaan en hetzelfde geldt voor de zwarte loper. De zwarte pion kan niet van d6 komen, want ook dan had wit schaak gestaan.) En nu is de oplossing er ook, wit speelt cxd6 ep#. Een mooie opgave, vooral ook omdat je kunt aantonen dat je en passant mag slaan.

 

Jaren geleden had mijn opa mij, op een klein zakschaakspelletje, ook al eens zo’n soort opgave laten zien. Ik kon me die echter niet meer herinneren. Dus besloot ik Tim Krabbe een mail te sturen. Hij verzamelt allerlei schaakcuriosa en kon bovenstaande opgave vast wel waarderen. (Misschien kende hij hem nog niet en zou hij mij uitvoerig bedanken en een gratis boek opsturen, gesigneerd en wel!) Ook vroeg ik hem of hij nog andere puzzels met dit thema kende en die met mij wilde delen. Helaas, tot op de dag van vandaag heb ik niks van hem vernomen. Misschien krijgt hij de hele dag wel mailtjes van idioten met geweldige schaakideeën en ben ik automatisch in zijn spambox beland? Wie zal het zeggen? Dus ben ik zelf op zoek gegaan op het wereldwijde web en verdraaid, het is me gelukt, ik heb hem gevonden! Het is een mat in twee, maar het idee is hetzelfde.

F.Amelung, Düna Zeitung, 1897. Mat in 2

 

Ook hier vind je de oplossing als je de laatste zet van zwart hebt gevonden. Dat kan alleen maar g7-g5 zijn geweest. ( Kg7-h6 kan niet, omdat de pion op f6 daarvoor niet gespeeld kan zijn vanwege de koning op f5 en g6-g5 kan ook niet vanwege de koning op f5.)

De oplossing is nu 1.hxg6ep, Kh5 2.Txh7#

Op de website van Tim Krabbe heeft hij wel een aflevering gewijd aan en passant slaan. De opgaven die daar staan zijn wel complexer dan bovenstaande. Mocht je interesse hebben, dan kun je kijken op http://timkr.home.xs4all.nl/admag/ep.htm